TÜRKLER'DE YENÄ° YIL NARDUGAN DEMEK
ÇocukluÄŸumda da uzak bir köyde yılbaşı etkinlikleri yapılırdı.
NARDUGAN BAYRAMI KUTLU OLSUN!
Bolluk, bereket ve güzellikler bizimle olsun. Yıl sonu yaklaşıyor.
Türklerde çam süsleme geleneÄŸi…
Türklerin, tek Tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre yeryüzünün tam ortasında bir akçam aÄŸacı bulunuyor. Buna hayat aÄŸacı diyorlar. Bu aÄŸacı, imge olarak bizim bütün halı, kilim ve iÅŸlemelerimizde görebilirsiniz.
Türklerde güneÅŸ çok önemli. Ä°nançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya baÅŸladığı 22 Aralık’ta gece gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaÅŸtan sonra gün geceyi yenerek utku kazanıyor. Ä°ÅŸte bu güneÅŸin utkusu, yeniden doÄŸuÅŸu, Türkler büyük ÅŸenliklerle akçam aÄŸacı altında kutluyorlar. GüneÅŸin yeniden doÄŸuÅŸu, bir yeni doÄŸum olarak algılanıyor.
Bayramın adı NARDUGAN (nar=güneÅŸ, tugan, dugan=doÄŸan) DoÄŸan güneÅŸ.
GüneÅŸi geri verdi diye Tanrı Ülgen’e dualar ediyorlar. Duaları Tanrıya gitsin diye aÄŸacın altına armaÄŸanlar koyuyorlar; dallarına alacalı ipler baÄŸlayarak o yıl için dilekler diliyorlar Tanrıdan…
Bu bayram için, evler temizleniyor. Güzel giysiler giyiliyor. AÄŸacın çevresinde yırlar söyleyip oyunlar oynuyorlar. YaÅŸlılar, büyük babalar, nineler görmeye gidiliyor; bir araya gelerek birlikte yiyip içiliyor. Yedikleri; yaÅŸ ve kuru meyveler, özel yemek ve ÅŸekerleme… Bayram, yakınlarla bir araya gelerek kutlanırsa ömür çoÄŸalır, uÄŸur getirirmiÅŸ.
Akçam aÄŸacı yalnız Orta Asya’da yetiÅŸiyormuÅŸ. Araplar bu aÄŸacı bilmezlermiÅŸ, bu yüzden olayın, Türklerden Hıristiyanlara geçtiÄŸi, bunu da Hunların Avrupa’ya geliÅŸlerinden sonra onlardan görerek aldıkları söyleniyor. Ä°sa’nın doÄŸumu ile hiç bir ilgisi yok.
“DoÄŸum, güneÅŸin yeniden doÄŸuÅŸu demektir."
Muazzez Ä°lmiye Çığ
--