YARATICILIÄžI ÖLDÜRMENÄ°N 10 YOLU
1- ÇocuÄŸun kendi fikirlerini oluÅŸturmasını, kendi çözümlerini bulmasını desteklemek yerine siz kendi fikirlerinizi verin, önceden kendi bulduÄŸunuz yolları, yapılmışları anlatın.
DiÄŸerleri onun yerine yapmaktan gayet memnunken bir çocuk neden düÅŸünsün? Kendi kendine düÅŸünme ve öÄŸrenme, beyinde daha çok düÅŸünme nöronu geliÅŸtirirken, bunu sizin yerinize baÅŸkaları yaptıkça beyin daha az düÅŸünme nöronu üretir. Gerçek sanat eserleri çocuÄŸun deneyimi, anıları ve hayal gücüne dayanır. Gerçek sanat eserleri baÅŸka bir çocuk veya sanatçıdan ödünç alınmaz. Ödünç almak kullanmak ve geri vermektir. Hırsızlar bile sahiplerinden ÅŸeyleri alırlar, ödünç almazlar. Fikirleri uçucudur, hayatlarımıza girerler. Bir fikri kendinin yapmak; onu seçmek, geliÅŸtirmek, sarsmak, tartmak, yeniden yapılandırmak, maddeleÅŸtirmek, test etmek, içselleÅŸtirmek “ve ötesidir. Bir fikri basitçe kopyalayamaz veya ödünç alamazsınız.
2- ÇocuÄŸun yaratıcılığını, yaptığı iÅŸleri neden göstermeden deÄŸerlendirin. Gerekirse notlayın. Hiçbir açıklama yapmayın.
Gerekçelendirilmeden verilen notlar, bir insanın yaratıcılığını destekleyen, geliÅŸtiren hiçbir bilgiye sahip deÄŸildir. Hatta kimi zaman notlar ödüllendirmekten öte cezalandırmadır. Ve ÅŸayet notlama cezalandırma olarak kullanılıyorsa, bu çocuÄŸu pasifize olmaya veya isyana yöneltecektir. Normatif derecelendirme herkesin eÅŸit olarak ulaÅŸması gereken belirli bir norm olduÄŸunu varsayar. Bu, bütün çocukları belli bir yaÅŸta belli bir boyda olmaya zorlamak gibi bir ÅŸeydir.
3- Orjinal ve gözlemlenmiÅŸ iÅŸler yapması yerine hazır, kliÅŸe sembolleri kullanmasını destekleyin, 62'den tavÅŸan yaptırın, yapamazsa boyama kitapları verin.
Çocukların sürekli kalpler, gülen suratlar, çöpten adamlar vb. çokça kliÅŸe çizimler yapmasından, yaratıcı düÅŸünce kültürünü, öÄŸrenmeyi ve öÄŸrenme hazzını kaybetmeye baÅŸladıklarını anlarız. Boyama kitapları ve kliÅŸeler yetiÅŸkinlerin çizimleri üzerinden sadece taklit yapmaya sevk eder.
4- ÇocuÄŸunuz bir ÅŸeyi daha denemeden hemen nasıl yapılacağını siz adım adım anlatın, kendiniz uygulayın.
Bir sunum sırasında uyuyabilirim. Ama ellerimle yaptığım bir pratik dersinde uyuyamam. Anlat bana belki dinlersem bir süre hatırlayabilirim. Göster bana ve belki biraz daha uzun hatırlayabilirim, ÅŸayet dikkat edersem. Bana yaptır. ÖÄŸrenirim.
5- Bir sorunu tanımlamak yerine örnekler gösterin.(# 4 ile birlikte uygulanacaktır.)
Önceden gösterilen örnekler sınırlayıcı ve zorlayıcıdır. Problemin, konunun temel detaylarını algılamadan, baÅŸka birinin bulduÄŸu çözümleri görmek en iyi ihtimalle sadece taklit etmeyi motive eder.
6- Sürekli yaptığı iÅŸleri size göstermesini tembihleyin. Yaptığı iÅŸlerle ilgilenmeden iyi olmuÅŸ veya kötü olmuÅŸ gibi yorumlarda bulunun.
Çocuklar kendi sanat çalışmaları üzerine kendileri soru sorarak çalışmaya baÅŸladıklarında bağımsız düÅŸünme alışkanlığı kazanırlar. Sürekli onlar yerine düÅŸünmek kadar onlar yerine yorumlamak da çocuÄŸu bağımlı kılar. ÇocuÄŸa sürekli yorum yaparak bir otorite figürü yaratır ve sürekli onaylatırız.
7- Hiçbir odak sunmadan, ortam hazırlamadan, özgürlük verin.
Bir çocuÄŸa “ne istersen yap” denildiÄŸinde risk almamak için genelde daha önce yaptığı bir ÅŸeyi tekrarlamaya çalışacaktır. Bazı ilginç ve zorlayıcı sınırlarla çocuÄŸun ilgisini çekmek, deÄŸiÅŸik çözümler ve yeni yaratımlar için çocuÄŸu motive edecektir. Zor ÅŸeyleri kolay ve kolay ÅŸeyleri zor hale getirmek çocuklar için geliÅŸtirci, tekrardan uzak eylemler yaratır. Tanımlayıp, çözümlemek için odaÄŸa ve sınırlara ihtiyaç vardır.
8- Hemen önerilerde bulunun, çocuÄŸun kendine sorabileceÄŸi, düÅŸünebileceÄŸi hiçbir açık soru sormayın, sordurmayın.
Öneriler bağımlılık yaratır. Kendi kendine soru sorma ve düÅŸünme ise bağımsızlık. Ve kendi potansiyelini gerçekleÅŸtirme imkanı. Deneyler, önerilerin yerini alsa neler olur?
9- Problemleri çözmek için deneyler yaptırmakla uÄŸraÅŸmayın, sorular sorup kendi cevaplarını vermesini beklemeyin. Önceden cevapları verin veya tek cevabı bulması için yönlendirin.
Küçük çocuklar büyük çocuklardan çok daha yaratıcı ve özgüvenli cevaplar verir. Çünkü tüm eÄŸitim hayatında sürekli tek bir doÄŸru cevabı bulmak üzere baskılanmış çocuklar, hata yapma korkusundan pasivize olurlar.
10- Çocukları baÅŸka çocuklarla, hatta sanatçılarla kıyaslayın. Siz kıyaslayamıyorsanız yarışmalara sokun. BaÅŸkaları kıyaslasın.
Her birey özgündür. Çocuklar yaratırken sizin beklentilerinizi karşılamak zorunda deÄŸildir. Her çocuk kendi hızı ve ritminde geliÅŸir. Sanat tarihi, özgün ve her biri deÄŸiÅŸik sanatçılarla doludur. Ve tabii ki hepsi sizin beÄŸeninize hitap etmez.
Kaynak : EÄŸitimPedia